Theo một nghiên cứu của Brandon Hall Group (2015), sử dụng storyboard trong quá trình thiết kế khóa học trực tuyến có thể giúp tiết kiệm tới 40% chi phí sản xuất. Storyboard đóng vai trò như một “xương sống” cho để tạo nên một “cơ thể” khóa học hoàn chỉnh. Trong bài viết này, OES sẽ cùng bạn tìm hiểu Storyboard là gì và cách thức áp dụng cụ thể khi triển khai trong lĩnh vực e-Learning. 

Xem thêm: Thiết kế bài giảng điện tử cho doanh nghiệp chi tiết trong 5 bước

Storyboard là gì?

Storyboard là một công cụ trực quan giúp xây dựng cấu trúc bài giảng, bao gồm các yếu tố như nội dung, hình ảnh, âm thanh và tương tác. Được ví như một bản phác thảo trước khi sản xuất một bộ phim, storyboard cho phép người thiết kế e-Learning hình dung từng bước chi tiết của khóa học. 

Tại Việt Nam, khi các doanh nghiệp ngày càng ứng dụng e-Learning vào đào tạo nhân sự, việc sử dụng storyboard giúp xác định rõ nội dung cần truyền tải, đảm bảo mạch lạc và logic trong quá trình học tập, đồng thời nâng cao trải nghiệm của học viên.

Lợi ích khi sử dụng storyboard trong e-Learning

Sử dụng storyboard trong e-Learning mang lại nhiều lợi ích rõ rệt, giúp tối ưu hóa quá trình phát triển nội dung và nâng cao hiệu quả đào tạo. Dưới đây là một số lợi ích: 

Đảm bảo tính logic và mạch lạc

Storyboard giúp người thiết kế e-Learning có cái nhìn tổng quan về toàn bộ khóa học trước khi đi vào chi tiết. Thông qua việc phác thảo các bước và nội dung chính, nó đảm bảo rằng mạch truyện và thông tin được sắp xếp một cách hợp lý và nhất quán. Điều này rất quan trọng để tránh việc lặp lại không cần thiết hoặc bỏ sót những phần nội dung quan trọng, từ đó giúp học viên dễ dàng nắm bắt và theo dõi kiến thức hơn.

Ngoài ra, việc xây dựng logic và trình tự rõ ràng từ đầu giúp hạn chế sai sót khi khóa học đã đi vào giai đoạn sản xuất. Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian chỉnh sửa mà còn giảm thiểu chi phí cho doanh nghiệp trong quá trình phát triển e-Learning. Nhờ đó, chất lượng khóa học được nâng cao và quá trình triển khai diễn ra mượt mà hơn.

Tạo sự đồng bộ giữa các thành viên

Khi phát triển một khóa học e-Learning, có rất nhiều bên tham gia, từ nhà thiết kế, lập trình viên đến chuyên gia nội dung. Storyboard đóng vai trò như một công cụ truyền đạt hiệu quả giữa các thành viên trong nhóm, giúp tất cả mọi người đều có cùng một hướng tiếp cận và hiểu rõ vai trò của mình. Sự đồng bộ này đặc biệt quan trọng để tránh hiểu lầm hoặc thay đổi không cần thiết trong suốt quá trình phát triển.

Bằng cách tạo ra một bản phác thảo chi tiết về khóa học, storyboard giúp giảm thiểu rủi ro không nhất quán giữa các phần nội dung hoặc thiết kế. Mọi thành viên đều biết rõ công việc của mình và có thể dễ dàng điều chỉnh hoặc cập nhật các phần của khóa học khi cần, đảm bảo sản phẩm cuối cùng đạt được chất lượng tốt nhất.

Nâng cao trải nghiệm học tập

Một trong những lợi ích lớn nhất của Storyboard là khả năng tối ưu hóa cách trình bày nội dung, đảm bảo rằng học viên sẽ có trải nghiệm học tập thú vị và hiệu quả. Bằng cách sắp xếp các yếu tố như hình ảnh, âm thanh và tương tác một cách hợp lý, Storyboard giúp tạo ra các khóa học hấp dẫn và dễ tiếp thu, tăng cường sự tham gia của học viên.

Việc kết hợp phương tiện đa phương tiện và nội dung bài giảng một cách có kế hoạch cũng giúp học viên không bị quá tải thông tin hoặc mất hứng thú. Với sự cân bằng giữa nội dung lý thuyết và các yếu tố tương tác, khóa học không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn thúc đẩy học viên tham gia tích cực hơn, mang lại kết quả đào tạo tốt hơn cho doanh nghiệp.

Các định dạng storyboard

Storyboard không chỉ tồn tại dưới một hình thức duy nhất mà có thể được điều chỉnh linh hoạt theo nhu cầu của từng dự án e-Learning. Tùy thuộc vào tính chất nội dung và mức độ tương tác mong muốn, người thiết kế có thể lựa chọn từ nhiều định dạng Storyboard khác nhau để tối ưu hóa quá trình phát triển khóa học.

Storyboard dạng văn bản

Định dạng phổ biến nhất của Storyboard trong e-Learning là văn bản. Trong dạng này, nội dung khóa học được mô tả dưới dạng từng dòng kịch bản hoặc đoạn văn, liệt kê chi tiết các thông tin như nội dung bài giảng, hình ảnh, âm thanh, và các yếu tố tương tác. Storyboard văn bản thường dễ tiếp cận và thích hợp cho các khóa học có nội dung lý thuyết nhiều. Nhờ khả năng diễn giải chi tiết, các bên liên quan có thể dễ dàng theo dõi và điều chỉnh nội dung khi cần thiết.

Tuy nhiên, hạn chế của dạng văn bản là thiếu tính trực quan. Khi chỉ sử dụng từ ngữ, người thiết kế và nhóm phát triển có thể gặp khó khăn trong việc hình dung được toàn bộ bố cục và trải nghiệm của học viên. Vì vậy, đối với các khóa học có yếu tố hình ảnh hoặc tương tác mạnh, các định dạng trực quan hơn có thể được ưu tiên.

Storyboard dạng bảng

Storyboard dạng bảng thường bao gồm các cột và hàng để tổ chức nội dung một cách chi tiết và rõ ràng. Mỗi hàng thường đại diện cho một slide hoặc một bước trong khóa học, còn các cột chứa thông tin về văn bản, hình ảnh, âm thanh, tương tác, và ghi chú. Định dạng này giúp dễ dàng so sánh và đối chiếu các thành phần trong một slide và giữa các slide khác nhau, từ đó đảm bảo sự mạch lạc và nhất quán của khóa học.

Đối với nhóm phát triển e-Learning, Storyboard dạng bảng cung cấp một công cụ quản lý rõ ràng, giúp việc phân bổ công việc và giám sát tiến độ trở nên hiệu quả hơn. Các chi tiết trong bảng dễ dàng được điều chỉnh, đồng bộ và kiểm soát chất lượng trong suốt quá trình phát triển.

Storyboard dạng hình ảnh

Storyboard dạng hình ảnh (Visual Storyboard) là định dạng giúp thể hiện trực quan các thành phần của khóa học. Trong định dạng này, mỗi khung hoặc slide sẽ được mô tả bằng hình ảnh hoặc sơ đồ, thể hiện các yếu tố như giao diện, bố cục, vị trí của nội dung, và các phần tương tác. Đối với các khóa học có nhiều yếu tố đồ họa hoặc tương tác, dạng hình ảnh sẽ là lựa chọn tối ưu, giúp tất cả thành viên trong nhóm phát triển dễ dàng hình dung trải nghiệm học tập của học viên.

Với dạng hình ảnh, sự đồng bộ giữa phần hình và phần nội dung được thực hiện dễ dàng hơn. Đặc biệt, Storyboard dạng này giúp nhóm phát triển nắm rõ cách các yếu tố thiết kế tương tác với nhau, từ đó giảm thiểu các lỗi thiết kế khi đi vào sản xuất. Tuy nhiên, việc xây dựng Storyboard hình ảnh có thể tốn thời gian và yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ từ các bộ phận thiết kế đồ họa và nội dung.

Cách tạo storyboard cho các loại slide khác nhau trong bài giảng e-Learning

Khi thiết kế e-Learning, mỗi loại slide đòi hỏi cách tiếp cận khác nhau để truyền tải nội dung và tương tác hiệu quả. Việc tạo storyboard cho từng loại slide, từ slide lý thuyết đến slide tương tác hay mô phỏng, giúp đảm bảo rằng nội dung không chỉ hấp dẫn mà còn dễ hiểu và phù hợp với mục tiêu học tập. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách tạo Storyboard cho các loại slide phổ biến trong e-Learning: 

Slide văn bản 

Slide văn bản là dạng slide tĩnh, không có các yếu tố tương tác mà chỉ có nội dung học tập được trình bày dưới dạng văn bản. Ngoài ra còn có sự hỗ trợ tăng tính trực quan của hình ảnh, đồ họa nhưng không đáng kể. 

Để tạo storyboard cho slide văn bản, người thiết kế cần: 

• Xem xét có bao nhiêu nội dung có thể cùng xuất hiện trên một trang slide mà không bị quá dày hoặc thưa chữ. Nếu nội dung của cùng một chủ đề không thể đưa hết vào 1 slide, đừng ngại việc chia nhỏ chúng ra thành nhiều slide khác nhau. Việc này sẽ giúp người học tiếp nhận kiến thức tốt hơn so với việc “nhồi nhét” quá nhiều nội dung vào cùng 1 trang. 
• Đảm bảo nội dung phù hợp với trình độ đọc của người học. Ở đây là khả năng đọc và hiểu những nội dung được đưa ra trên slide. Đánh giá sai trình độ đọc sẽ là một lý do trực tiếp khiến hiệu quả đào tạo giảm đi trông thấy. 
• Cung cấp mô tả chi tiết cho những hình ảnh xuất hiện trong slide. Việc này giúp đội ngũ sản xuất hình dung được lý do cần đưa hình ảnh đó vào trong bài giảng e-Learning là gì, hạn chế hiểu lầm phát sinh khiến tiến độ bị trì trệ. 

Slide trình bày 

Slide trình bày là slide trình chiếu các hoạt cảnh, nhưng không có yếu tố tương tác. Trong đó, các nội dung học tập được trình bày bằng văn bản, hình ảnh và đồ họa chuyển động cùng âm thanh tương ứng. 

Để tạo storyboard trình bày, người thiết kế cần: 

• Đảm bảo kịch bản và giọng đọc thoại cho nội dung bài giảng tự nhiên, mang tính đối thoại. 
• Cung cấp các mô tả chi tiết về văn bản, hình ảnh và đồ họa nào sẽ chuyển động cùng kịch bản thoại tương ứng. 

Slide click để hiển thị 

Slide click để hiển thị là dạng slide có tính tương tác, nội dung học tập chỉ xuất hiện khi người học thực hiện các thao tác như click vào các nút có trong bài giảng. 

Để tạo storyboard click để hiển thị, người thiết kế cần: 

• Chỉ rõ những yếu tố nào có thể click và tương tác. 
• Mô tả chi tiết và rõ ràng ý tưởng về những gì sẽ diễn ra nếu học viên thực hiện tương tác. Ví dụ: sau khi click vào một ô cửa sổ đang đóng, cánh cửa sẽ mở ra và nội dung học (văn bản, hình ảnh, video, hoạt họa…) được hiển thị trên màn hình. 

Slide dựa trên quyết định 

Slide dựa trên quyết định là một slide tương tác cao hơn dạng click để hiển thị. Người học được yêu cầu thực hiện một số loại quyết định dựa trên kiến thức hoặc kỹ năng để tiếp nhận nội dung học tập. 

Để tạo storyboard dựa trên quyết định, người thiết kế cần: 

• Mô tả các chi tiết, loại tương tác dựa trên quyết định nào được sử dụng trong bài giảng. (ví dụ: slide bài kiểm tra, kịch bản phân nhánh…) 

• Phác thảo từng tùy chọn mà người học có thể chọn và cho biết điều gì sẽ xảy ra đối với từng lựa chọn của họ. (ví dụ: chuyển sang slide khác, đưa ra phản hồi, quay lại nội dung trước…) 
• Mô tả kỹ phản hồi nào sẽ được đưa ra cho người học nếu họ lựa chọn Đúng/Sai. 

Kết 

Hi vọng những chia sẻ trên đã giúp doanh nghiệp giải đáp được thắc mắc Storyboard là gì. Nếu coi việc xây dựng một bài giảng e-Learning tương tự như việc xây một ngôi nhà, thì Storyboard đóng vai trò là một bản thiết kế. Một bản thiết kế chi tiết, rõ ràng và thực tế sẽ giúp những người thi công – mà ở đây là đội ngũ sản xuất bài giảng – tiếp nhận được chính xác những gì họ cần làm và hạn chế những phát sinh không đáng có. Từ đó giúp tối ưu về cả chi phí và nguồn lực dành cho công việc này. Một Storyboard hoàn hảo sẽ là tiền đề dẫn đến một bài giảng hoàn hảo. 

Liên hệ với OES – Công ty Cổ phần Dịch vụ Đào tạo trực tuyến hàng đầu Việt Nam để được tư vấn kỹ lưỡng về số hóa bài giảng và các dịch vụ e-Learning. OES tự hào là đơn vị đã đồng hành cùng hàng trăm doanh nghiệp triển khai phần mềm LMS thành công, đem lại kết quả tốt cho đào tạo doanh nghiệp!